نمادشناسی رنگ ها در جنبش های سده های دوم و سوم هجری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I

نویسنده

دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

یکی از خصوصیات بارز و عمده ی جنبش های سده های دوم و سوم هجری حضور رنگ های مختلفی چون سیاه، سفید، قرمز و سبز در آنها بوده است که باعث گردیده تا این جنبش ها و قیام ها با همان نام رنگ مورد استفاده در این جنبش ها شناخته شوند. بر این اساس است که در نوشتار های تاریخی به طور مکرر با واژه هایی چون سیاه جامگان، سفیدجامگان، سرخ جامگان و ... رویارو می شویم که خود اشاره به همین حضور و نقش بارز رنگ ها در این جنبش ها دارد. بررسی جایگاه و علت انتخاب این رنگ ها در جنبش های این دوره، می تواند راهی مهم برای درک برخی از اعتقادات کنش گران این جنبش ها و همچنین فهم رویداد های این دوره باشد. ما در این پژوهش در پی بحث در باب معنا و جایگاه رنگ ها در جنبش های دوره ی مورد بحث هستیم. فرض اصلی ما این بود که رنگ ها علاوه بر آنکه دارای کارکرد و معنای قراردادی متناسب با وضعیت تاریخی دوره ی مورد بحث بوده اند، همچنین دارای معنای نمادینی نیز بوده اند که مرتبط با اعتقادات کنش گران و معانی و باور های اسطوره ای و دینی جهان سنتی به طور عام و کنش گران این جنبش ها به طور خاص بوده است. نتایج به دست آمده درستی این فرض را تأیید می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Symbolism of colors in the movements of the second and third centuries

نویسنده [English]

  • Aref Narimani
PhD student of Islamic Iranian History, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

One of the main features of movements of the second and third centuries is the presence of different colors such as black, white, red and green on them, that caused these movements known with these used colors. So that, we repeatedly faced with words such as Siyah jamegan, Sefid jamegan, Sorkh jamegan and so on in historical writhing. Study of the place of that colors in this era’s movements, and the reason for choosing of them, can be main factor for understanding of some beliefs of this movement’s agent and this era’s events. In this article, we aimed to discuss about the meaning and the place of these colors in mentioned movements. Our hypothesis was that colors can be have both conventional and symbolic meaning, that first arise from historical condition of mentioned era and last related to mythological and religious beliefs of traditional world. The results confirm the validity of this hypothesis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Color
  • Movement
  • Abbasids
  • White
  • Green
  • Red

   

 

This is an open access article distributed under the following Creative Commons license: Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)

  1.  

    1. ابن­اثیر، عزالدین (1380)، تاریخ کامل، ج 8، ترجمه­ی سید محمدحسین روحانی و حمیدرضا آژیر، تهران: اساطیر.
    2. ابن­اثیر، عزالدین (1381)، تاریخ کامل، ج 9، ترجمه­ی حمیدرضا آژیر، تهران: اساطیر.
    3. ابن­اثیر، عزالدین (1383)، تاریخ کامل، ج 7، ترجمه­ی حسین روحانی، تهران: اساطیر.
    4. احمدنژاد، کامل (1369)، تحلیل آثار نظامی گنجوی، تهران: شرکت چاپ و انتشارات علمی.
    5. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق (1381)، الفهرست، ترجمه­ی م. رضا تجدد، تهران: اساطیر.
    6. النرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (1363)، تاریخ بخارا، ترجمه­ی ابونصر احمد بن محمد بن نصر القبادی، تلخیص محمد بن زفر بن عمر، تصحیح و تحشیه­ی مدرس رضوی، تهران: توس، چاپ دوم.
    7. الیاده، میرچا (1372)، تاریخ ادیان، ترجمه­ی جلال ستاری، تهران: سروش.
    8. الیاده، میرچا (1374)، اسطوره، رویا، راز، ترجمه­ی رویا منجم، تهران: انتشارات فکر روز، چاپ اول.
    9. الیاده، میرچا (1391)، تصاویر و نماد­ها، ترجمه­ی محمدکاظم مهاجری، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
    10. باکلی، یاکوبسن جورون (1373)، «آیین مندایی»، در: آیین گنوسی و مانوی، ویراسته­ی میرچا الیاده، ترجمه­ی ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران: انتشارات فکر روز، صص104-89.
    11. بغدادی، ابومنصور عبدالقاهر (1379)، ترجمه الفرق بین الفرق در تاریخ مذاهب اسلام، به اهتمام و ترجمه­ی محمدجواد مشکور، تهران: اشراقی: نشر صفار.
    12. بهار، مهرداد (1375)، ادیان آسیایی، تهران: نشر چشمه.
    13. بیرونی، ابوریحان (1386)، آثارالباقیه، ترجمه­ی اکبر داناسرشت، تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ پنجم.  
    14. پتروسولیانو، یوآن (1373)، «آیین گنوسی از سده­های میانه تا اکنون»، در: آیین گنوسی و مانوی، ویراسته­ی میرچا الیاده، ترجمه­ی ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران: انتشارات فکر روز، صص73-55.
    15. پطروشفسکی، ایلیاپاولویچ (1350)، اسلام در ایران (از هجرت تا  پایان قرن نهم هجری)، ترجمه­ی کریم کشاورز، تهران: پیام.
    16. تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه: از سلسله تحقیقات گروه تاریخ ایران دانشگاه کمبریج (1363)، ج4، گردآورنده: ر. ن. فرای، ترجمه­ی حسن انوشه، تهران: مؤسسه­ی انتشارات امیرکبیر. 
    17. تتوی، قاضی احمد و آصف­خان قزوینی (1382)، تاریخ الفی (تاریخ هزار ساله اسلام)، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    18. تیلی، چارلز (1389)، جنبش­های اجتماعی 2004-1768، ترجمه­ی علی مرشدی­زاد، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
    19. حسن بن علی، ابوعلی (نظام­الملک طوسی) (1358)، سیاستنامه (سیرالملوک)، به کوشش جعفر شعار، تهران: بی­نا، چاپ دوم.
    20. خواندامیر، غیاث­الدین بن همام­الدین الحسینی (1380)، تاریخ حبیب­السیر، زیر نظر محمد دبیر سیاقی، تهران: خیام، چاپ چهارم.
    21. دلاپورتا، دوناتلا و ماریو دیانی (1384)، مقدمه­ای بر جنبش­های اجتماعی، ترجمه­ی محمدتقی دلفروز، تهران: کویر.
    22. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1364)، اخبار الطوال، ترجمه­ی دکتر محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
    23. رئیس­نیا، رحیم (1358)، از مزدک تا بعد، تهران: پیام.
    24. زرین­کوب، عبدالحسین (1355)، دو قرن سکوت: سرگذشت حوادث و اوضاع تاریخی ایران در دو قرن اول اسلام از حمله عرب تا ظهور دولت طاهریان، تهران: سازمان انتشارات جاویدان، چاپ پنجم.
    25. شوالیه، ژان و آلن گربران (1382)، فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ...، ج 2، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
    26. شوالیه، ژان و آلن گربران (1385)، فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ...، ج 4، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
    27. شوالیه، ژان و آلن گربران (1387)، فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ...، ج 5، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
    28. شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم (1350)، الملل و النحل، ترجمه­ی افضل­الدین صدر ترکه اصفهانی، بتصحیح و ترجمه و تشحیه سید محمد­رضا جلالی نائینی، بی­جا: اقبال.
    29. صدیقی، غلامحسین (1375)، جنبش های دینی ایرانی در قرنهای دوم و سوم هجری، تهران: پاژنگ. 
    30. طبری، محمد بن جریر (1353)، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ج 11، ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
    31. طبری، محمد بن جریر (1354)، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ج 12 و 13، ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
    32. طبری، محمد بن جریر (1383)، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ج 9، ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر، چاپ پنجم.
    33. فلوتن، فان (1386)، استیلای عرب (شیعه و مهدویت در عهد بنی امیه)، ترجمه­ی پرویز اذکائی (سپیتمان)، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
    34. لوشر، ماکس (1370)، روانشناسی رنگ­ها، ترجمه­ی لیلا مهرادپی، تهران: حسام.
    35. لینگز، مارتین (1391)، رمز و مثال اعلی: تحقیقی در معنای وجود، ترجمه­ی فاطمه صانعی، تهران: حکمت.
    36. مادلونگ (1377)، فرقه­های اسلامی، ترجمه­ی ابوالقاسم سرّی، تهران: اساطیر، چاپ اول.
    37. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1374)، مروج الذهب، ج دوم، ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    38. مقدسی، مطهر بن طاهر (1381)، آفرینش و تاریخ، مقدمه، مجلد اول تا ششم، ترجمه و تعلیقات از محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگاه، چاپ دوم.
    39. ناظمیان­فرد، علی (1390)، «واکاوی کاربرد رنگ سیاه در میان عباسیان»، در مطالعات تاریخ فرهنگی، س 3، ش 7، بهار، صص 156-137.
    40. نصر، سید حسین (1384)، علم و تمدن در اسلام، ترجمه­ی احمد آرام، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    41. نظامی گنجه­ای، الیاس بن یوسف (1376)، هفت پیکر، با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: نشر قطره.
    42. هندرسن، جوزف ل (1359)، اساطیر باستانی و انسان امروز، در: کارل گوستو یونگ، انسان و سمبولهایش، ترجمه­ی ابوطالب صارمی، تهران: کتاب پایا، چاپ دوم.
    43. یونگ، کارل گوستاو (1359)، انسان و سمبول­هایش، ترجمه­ی ابوطالب صارمی، تهران: کتاب پایا، چاپ دوم.

     

    1. Birren. Faber (1969) "Psychological Implications of Color and Illumination" in: Illuminating Engineering,  May, 397-402.
    2. Hasan. Amna A, Nabiha.S.Mehdi Al-Sammerai and Fakhrul Adabi Bin Abdul Kadir (2011) " How Colours are Semantically Construed in the Arabic and English Culture: A Comparative study" in: English Language Teaching, Vol. 4, No. 3; September, 206-213.
    3. Yu. Hui-Chih (2014) "A Cross-Cultural Analysis of Symbolic Meanings of Color" in: Chang Gung Journal of Humanities and Social Sciences, 7:1, April, 49-74.

    آوانگاری منابع

    1. Ibn-Āthīr, ‘Izz-al-Dīn (1380), Tārīkh-e Kāmel, J. 8, Tarjome-ye Seyyed Mohammad Hossein Rūḥānī va Hamid-Rezā Āzhīr, Tehrān: Asātīr.
    2. Ibn-Āthīr, ‘Izz-al-Dīn (1381), Tārīkh-e Kāmel, J. 9, Tarjome-ye Hamid-Rezā Āzhīr, Tehrān: Asātīr.
    3. Ibn-Āthīr, ‘Izz-al-Dīn (1383), Tārīkh-e Kāmel, J. 7, Tarjome-ye Hossein Rūḥānī, Tehrān: Asātīr.
    4. Ahmadnejād, Kāmil (1369), Taḥlīl-e Āsār-e Nezāmī-ye Ganjavī, Tehrān: Sherkat-e Chāp va Enteshārāt-e Elmi.
    5. Ibn-Nadīm, Mohammad bin Esḥāq (1381), Al-Fihrist, Tarjome-ye M. Rezā Tajaddod, Tehrān: Asātīr.
    6. Al-Narshakhī, Abū-Bakr Mohammad bin Ja‘far (1363), Tārīkh-e Bokhārā, Tarjome-ye Abūnasr Ahmad bin Mohammad bin Nasr al-Qobādī, Talkhīs Mohammad bin Zafr bin ‘Omar, Taṣḥīḥ va Taḥshīye-ye Modarres Rezvī, Tehrān: Tūs, Chāp-e Dovvom.
    7. Eliāde, Mircha (1372), Tārīkh-e Adiyān, Tarjome-ye Jalāl Setāri, Tehrān: Sorush.
    8. Eliāde, Mircha (1374), Ostūreh, Royā, Rāz, Tarjome-ye Royā Monajem, Tehrān: Enteshārāt-e Fekr-e Ruz, Chāp-e Avval.
    9. Eliāde, Mircha (1391), Tasāvir va Namādhā, Tarjome-ye Mohammad-Kāzem Mohājerī, Tehrān: Bengāh-e Tarjome va Nashr-e Ketāb-e Pārseh.
    10. Bākli, Yākūbsen Jūron (1373), “Āyīn-e Mandā’ī”, Dar: Āyīn-e Gnosī va Mānawī, Virāste-ye Mircha Eliāde, Tarjome-ye Abol-Qāsem Esmā‘īl-Pūr, Tehrān: Enteshārāt-e Fekr-e Ruz, 89-104.
    11. Baghdādī, Abū-Mansūr ‘Abd al-Qāher (1379), Tarjome-ye Al-Farq Bayn al-Furūq dar Tārīkh-e Mazāheb-e Eslām, Be Eḥtemām va Tarjome-ye Mohammad-Javād Mashkūr, Tehrān: Eshrāqī: Nashr-e Safār.
    12. Bahār, Mehrdād (1375), Adiyān-e Āsiyā’ī, Tehrān: Nashr-e Cheshmeh.
    13. Bīrūnī, Abū-Rayḥān (1386), Āsār-al-Bāqīye, Tarjome-ye Akbar Dānā-Sar-Asht, Tehrān: Mo’assese Enteshārāt-e Amīr Kabīr, Chāp-e Panjom.
    14. Petrosuliano, Yūān (1373), “Āyīn-e Gnosī az Sadehā-ye Miyāneh tā Aknoon”, Dar: Āyīn-e Gnosī va Mānawī, Virāste-ye Mircha Eliāde, Tarjome-ye Abol-Qāsem Esmā‘īl-Pūr, Tehrān: Enteshārāt-e Fekr-e Ruz, 55-73.
    15. Petroshefskī, Ilia Pavlovich (1350), Eslām dar Irān (az Hejrat tā Pāyān-e Qarn-e Nohem-e Hejrī), Tarjome-ye Karim Keshāvarz, Tehrān: Payām.
    16. Tārīkh-e Irān az Eslām tā Salājegheh: az Selsele-ye Taḥqīqāt-e Gorūh-e Tārīkh-e Irān-e Dāneshgāh-e Cambridge (1363), J. 4, Gardāvarande: R. N. Fray, Tarjome-ye Hasan Anūshe, Tehrān: Mo’assese Enteshārāt-e Amīr Kabīr.
    17. Tatūī, Qāzī Ahmad va Āṣef-Khān Qazvīnī (1382), Tārīkh-e Alfi (Tārīkh-e Hezār Sāleh-ye Eslām), Taṣḥīḥ: Gholām-Rezā Tabātabā’ī Majd, Tehrān: Sherkat-e Enteshārāt-e Elmi va Farhangī.
    18. Tīlī, Chārlz (1389), Jonbesh-hā-ye Ejtemā‘ī 2004-1768, Tarjome-ye ‘Alī Morshedī-Zād, Tehrān: Dāneshgāh-e Emām Sādeq (a).
    19. Hasan bin ‘Alī, Abū-‘Alī (Nezām-al-Molk Tūsī) (1358), Siyasat-Nāmeh (Sīr-al-Molūk), Be Koshesh-e Jafar Sho‘ār, Tehrān: Bī-Nā, Chāp-e Dovvom.
    20. Khwand-Amīr, Ghyās-al-Dīn bin Hemām-al-Dīn al-Ḥoseynī (1380), Tārīkh-e Ḥabīb-al-Sīr, Zīr-e Nazar Mohammad Dabīr-Sīāqī, Tehrān: Khayyam, Chāp-e Chahārom.
    21. Dela Porta, Donatella va Māriū Diyānī (1384), Moqaddame-’ī bar Jonbesh-hā-ye Ejtemā‘ī, Tarjome-ye Mohammad-Taqī Delfroz, Tehrān: Kavīr.
    22. Dīnūrī, Abū-Hanīfe Ahmad bin Dāvod (1364), Akhbār al-Ṭiwāl, Tarjome-ye Dr. Mahmoud Mahdavi Dāmghānī, Tehrān: Nashr-e Nī.
    23. Ra’īs-Nīyā, Rahīm (1358), Az Mozdak tā Ba‘ad, Tehrān: Payām.
    24. Zarrin-Kūb, ‘Abdolḥossein (1355), Do Qarn Sokūt: Sargozasht-e Ḥavādesh va Owzā‘-e Tārīkhī-ye Irān dar Do Qarn-e Avval-e Eslām az Ḥamle-ye ‘Arab tā Zohūr-e Dowlat-e Tāherīān, Tehrān: Sāzmān-e Enteshārāt-e Jāvīdān, Chāp-e Panjom.
    25. Chevalier, Zhān va Alen Gerbran (1382), Farhang-e Namādhā: Ostūreh, Royāhā, Rosom va…, J. 2, Tarjome va Taḥqīq: Sūdābeh Fazā’īlī, Tehrān: Jeyhūn.
    26. Chevalier, Zhān va Alen Gerbran (1385), Farhang-e Namādhā: Ostūreh, Royāhā, Rosom va…, J. 4, Tarjome va Taḥqīq: Sūdābeh Fazā’īlī, Tehrān: Jeyhūn.
    27. Chevalier, Zhān va Alen Gerbran (1387), Farhang-e Namādhā: Ostūreh, Royāhā, Rosom va…, J. 5, Tarjome va Taḥqīq: Sūdābeh Fazā’īlī, Tehrān: Jeyhūn.
    28. Shahrestānī, Abūl-Fath Mohammad bin ‘Abd al-Karīm (1350), Al-Milal wa al-Niḥal, Tarjome-ye Afẓal-al-Dīn Ṣadr-e Torkeh Esfahānī, Be Taṣḥīḥ va Tarjome va Taḥshīye-ye Seyyed Mohammad-Rezā Jalālī Nā’īnī, Bī-Jā: Iqbāl.
    29. Ṣedīqī, Gholām-Ḥossein (1375), Jonbesh-hā-ye Dīnī-ye Irānī dar Qarn-hā-ye Dovvom va Sevom-e Hejrī, Tehrān: Pāzhang.
    30. Ṭabarī, Mohammad bin Jarīr (1353), Tārīkh-e Ṭabarī yā Tārīkh al-Rusul va al-Molūk, J. 11, Tarjome-ye Abol-Qāsem Pāyande, Tehrān: Enteshārāt-e Bonyād-e Farhang-e Irān.
    31. Ṭabarī, Mohammad bin Jarīr (1354), Tārīkh-e Ṭabarī yā Tārīkh al-Rusul va al-Molūk, J. 12 va 13, Tarjome-ye Abol-Qāsem Pāyande, Tehrān: Enteshārāt-e Bonyād-e Farhang-e Irān.
    32. Ṭabarī, Mohammad bin Jarīr (1383), Tārīkh-e Ṭabarī yā Tārīkh al-Rusul va al-Molūk, J. 9, Tarjome-ye Abol-Qāsem Pāyande, Tehrān: Asātīr, Chāp-e Panjom.
    33. Fluten, Fān (1386), Estelā-ye ‘Arab (Shī‘a va Mahdavīyat dar ‘Ahd-e Bani Umayyah), Tarjome-ye Parviz Azkā’ī (Sepitman), Tehrān: Anjoman-e Āsār va Mofākher Farhangī.
    34. Lūsher, Māks (1370), Ravān-Shenāsī-ye Rang-hā, Tarjome-ye Leilā Mehrād-Pay, Tehrān: Hesām.
    35. Lings, Mārtīn (1391), Ramz va Mesāl-e A‘lā: Taḥqīqī dar Ma‘nā-ye Vojūd, Tarjome-ye Fāṭemeh Sāne‘ī, Tehrān: Ḥekmat.
    36. Madlong (1377), Ferqeh-hā-ye Eslāmī, Tarjome-ye Abol-Qāsem Sarrī, Tehrān: Asātīr, Chāp-e Avval.
    37. Mas‘ūdī, Abūl-Ḥasan ‘Alī bin Hossein (1374), Morawwij al-Dhahab, J. 2, Tarjome-ye Abol-Qāsem Pāyande, Tehrān: Sherkat-e Enteshārāt-e Elmi va Farhangī.
    38. Moqaddasī, Moṭahhar bin Tāher (1381), Āfarīnish va Tārīkh, Moqaddame, Mojallad-e Avval tā Sheshom, Tarjome va Ta‘līqāt: Mohammad-Rezā Shafī‘ī Kadkanī, Tehrān: Āgāh, Chāp-e Dovvom.
    39. Nāẓemīān-Fard, ‘Alī (1390), “Vākā-vī Kārbord-e Rang-e Sīāh dar Miyān-e ‘Abbāsīān”, Dar: Motāle‘āt-e Tārīkh-e Farhangī, S. 3, Sh. 7, Bihār, 137-156.
    40. Naṣr, Seyyed Hossein (1384), ‘Elm va Tamaddon dar Eslām, Tarjome-ye Ahmad Arām, Tehrān: Sherkat-e Enteshārāt-e Elmi va Farhangī.
    41. Nezāmī-ye Ganjavī, Elyās bin Yūsuf (1376), Haft Peykar, Bā Taṣḥīḥ va Ḥavāshī-ye Hasan Vahīd Dastgerdī, Be Koshesh-e Sa‘īd Ḥamidīān, Tehrān: Nashr-e Qatreh.
    42. Henderson, Joseph L. (1359), Ostūreh-hā-ye Bāstānī va Ensān-e Emrūz, Dar: Kārl Gūsto Yūng, Ensān va Symbol-hāyash, Tarjome-ye Abū-Ṭāleb Ṣāremī, Tehrān: Ketāb-e Pāyā, Chāp-e Dovvom.
    43. Yūng, Kārl Gūstav (1359), Ensān va Symbol-hāyash, Tarjome-ye Abū-Ṭāleb Ṣāremī, Tehrān: Ketāb-e Pāyā, Chāp-e Dovvom.

    English / International Articles

    1. Birren, Faber (1969) "Psychological Implications of Color and Illumination" in: Illuminating Engineering, May, 397-402.
    2. Hasan, Amna A., Nabiha S., Mehdi Al-Sammerai, Fakhrul Adabi Bin Abdul Kadir (2011) "How Colours are Semantically Construed in the Arabic and English Culture: A Comparative Study" in: English Language Teaching, Vol. 4, No. 3, September, 206-213.
    3. Yu, Hui-Chih (2014) "A Cross-Cultural Analysis of Symbolic Meanings of Color" in: Chang Gung Journal of Humanities and Social Sciences, 7:1, April, 49-74.
دوره 1، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1403
صفحه 68-87
  • تاریخ دریافت: 27 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 08 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 13 شهریور 1403
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1403