جایگاه روش درمانی فصد در فرهنگ سلامت ایران عصر صفوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تبریز، ایران

2 کارشناس موسسه تاریخ و فرهنگ ایران دانشگاه تبریز، ایران

10.22034/ihc.2024.18560

چکیده

مسائل مرتبط با حفظ صحت، رویارویی با انواع آسیب‌های بدنی و اعاده صحت ازدست‌رفته، متناسب با فرهنگ سلامت و حفظ الصحه و در چارچوب نظام طبی و در هر دوره‌ای قابل‌مطالعه است؛ لذا پژوهش حاضر درصدد بررسی این مسئله است که خون‌گیری از طریق فَصد چه جایگاهی در فرهنگ سلامت ایران عصر صفوی داشت و به چه نحوی انجام می‌شد؟ یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی - تحلیلی نشان می‌دهد که یکی از اعمال یداوی پیشگیرانه و درمانی توصیه شده توسط طبیبان در چارچوب طب اخلاطی، کاستن حجم خون بدن و دفع مواد زائد از طریق گشودن رگ‌های اعضای مختلف بدن بود که با درنظرگرفتن علائم و شرایط مزاجی و خلطی به‌ویژه غلبه خون، قوای بدنی، شکل و فرم بدن، جنسیت، سن، فصل، شغل و.... انجام می‌شد. رعایت تدابیر صحی و پیشگیرانه توسط بیمار قبل از انجام فصد و آگاهی فصاد نسبت به اقدام‌های مراقبتی و رفع خطاهای احتمالی حین و بعد از فصد، ضامن اثربخشی و بی خطری این روش بود. مطالب ارائه شده در پژوهش حاضر از حیث آگاهی‌بخشی برای عموم مردم، گروه‌های بهداشتی و نیز مسئولین امر، مهم و کاربردی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The position of phlebotomy (Fasd therapeutic method) in the health culture of Safavid era Iran

نویسندگان [English]

  • javad alipoor silab 1
  • fateme salemi 2
1 Assistant Professor, University of Tabriz, Iran
2 Expert at the Institute of Iranian History and Culture, University of Tabriz, Iran
چکیده [English]

The issues related to maintaining health, dealing with all kinds of physical injuries and restoring lost health, can be studied according to the medical system in any era; Therefore, the current research is trying to investigate the issue of what was the place of blood collection through phlebotomy in the Iranian medical system during the Safavid era and how was it done? The findings of the present research, based on the descriptive-analytical method, show that: one of the preventive and therapeutic actions recommended by physicians in the framework of humors view(Tebb-e Akhlati), was to reduce the body's blood volume and remove waste materials by opening the veins of different body parts, which, considering the symptoms and conditions Temperament and humor, especially the predominance of blood, physical strength, body shape, gender, age, season, occupation, etc., were performed. Compliance with health and preventive measures by the patient before performing phlebotomy and awareness of the phlebotomy regarding care measures and fixing possible errors during and after phlebotomy, guaranteed the effectiveness and safety of this method. The materials presented in the current research are important and practical in terms of informing the general public, health groups, and those responsible for the matter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safavid era
  • phlebotomy (fasd)
  • health culture
  • prevention
  • treatment