مطالعه تطبیقی داستان داود نبی در منابع اسلامی، یهودی و خمسه نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی Released under (CC BY-NC 4.0) license I Open Access I

نویسنده

گروه ادبیات دانشگاه تبریز

چکیده

در کتاب عهد عتیق و عهد جدید، به زندگانی و سرگذشت داود (ع) به تفصیل پرداخته شده‌است و برای آگاهی از جزئیّات زندگی وی هیچ سند و منبعی بالاتر از تورات وجود ندارد.  ویژگی‌ها و صفاتی که کتاب مقدّس برای حضرت داود آورده‌است، وی را فراتر از یک پادشاه معمولی معرفی می‌کند، امّا از این طریق نمی‌توان به صراحت او را یکی از انبیا دانست. علاوه بر مورد اخیر در کتاب مقدّس، قبایحی به آن حضرت نسبت داده شده‌است که درست در نقطه مقابل عصمت انبیا قرار دارد و در جهان اسلام به ویژه مکتب تشیّع با ادلّه عقلی و نقلی محکم بر بطلان آن، حکم داده شده‌است. با وجود این، منابع اسلامی نتوانسته خود را از نفوذ چنین عقاید سست و بی بنیاد مندرج در کتاب مقدّس محفوظ بدارد. کلام‌الله مجید، ضمن معرفی آن حضرت به عنوان یکی از انبیای بزرگ از اوصاف و توانایی‌های ویژه او نیز یاد می‌کند. حکیم نظامی گنجه‌ای هم به جهت مطالعات و معلومات گسترده در پهنه علوم اسلامی و همچنین آشنایی با اخبار و روایات منقول در سنّت یهودی و مسیحی به قصّه داود (ع) اشاراتی دارد که در خور تامّل و تحقیق بایسته و شایسته است. پرسش اصلی این پژوهش این است که وجه اشتراک و اختلاف روایت حکیم نظامی در داستان داود با منابع چیست و اشارات او بر چه اساس و بنیادی استوار است. پژوهش حاضر با مطالعه و خوانش تطبیقی داستان  داود نبی و روش تحلیلی، توصیفی و مقایسه‌ای بر آن است تا برای سؤال اصلی این تحقیق پاسخ مناسب و و اقناعی ارائه دهد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نظامی در روایت داستان داود (ع) کمترین عدولی از منابع اسلامی و غیر اسلامی ندارد، امّا برخی تازگی‌ها و نکته‌های لطیف و در خور تامل در نگاه وی نهفته است که در متن مقاله مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Story of Prophet David in Islamic, jewish Sources and Nezami’s Khamsa

چکیده [English]

The Old and New Testaments provide detailed accounts of the life and story of David and no document or source surpasses the Torah in revealing the specifics of his life. The characteristics and attributes ascribed to him in the Bible elevate him beyond an ordinary king, yet they do not explicitly confirm his status as a prophet. Moreover, the Bible attributes certain moral failings to him, which directly contradict the doctrine of prophetic infallibility—a position firmly rejected in the Islamic world, particularly in Shia theology, through rational and textual evidence. Despite this, Islamic sources have not remained entirely immune to the influence of such weak and baseless beliefs found in the Bible. The Holy Quran, while introducing David as one of the great prophets, also mentions his unique qualities and abilities. Hakim Nezami of Ganja, due to his extensive studies in Islamic sciences and familiarity with Jewish and Christian traditions, makes noteworthy allusions to the story of David (PBUH) in his Khamsa, which deserve careful examination and research. The primary question of this study is: What are the similarities and differences between Nezami’s narrative of David’s story and other sources, and on what foundation are his The findings indicate that Nezami does not deviate from Islamic and non-Islamic sources in narrating the story of David. However, his perspective contains some novel, subtle, and thought-provoking points, which are analyzed in detail within the paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • David
  • Quran and Islamic Sources
  • The Bible
  • Nezami’s Khamsa
  • Prophetic Ascension
دوره 2، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1404
صفحه 1-21
  • تاریخ دریافت: 30 تیر 1404
  • تاریخ بازنگری: 14 مهر 1404
  • تاریخ پذیرش: 21 آبان 1404
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1404