Investigating news about the life and social political image of Hazrat Fatimah (PBUH) in historical sources up to the fifth century of Hijri

Document Type : Research Paper I Open Access I Released under (CC BY-NC 4.0) license

Author

Associate Professor, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

Abstract

Hazrat Fatima Zahra (pbuh) is one of the prominent figures of the Islamic world and respected by Muslims, who played a very important and colorful role in the political and social arena in a certain period of the history of early Islam, especially after the death of the Prophet (pbuh) and the Saqifah movement. . Despite his role in some developments of the prophetic era, his opposition to the Saqeefah movement and his support for the guardianship and succession of Imam Ali (a.s.) are among the milestones of his short but influential life. Despite his role in some developments of the prophetic era, his opposition to the Saqeefah movement and his support for the guardianship and succession of Imam Ali (a.s.) are among the milestones of his short but influential lifeThe current research with descriptive-analytical method and relying on library sources, especially the historiography books of the early centuries until the end of the fifth century of Hijri, tries to identify the reflection of his life and activities in historical sources, and find an answer to this question, the life and role of Hazrat Fatima How has Zahra (S) been reflected in historiographical sources and which issues have received more attention and reflection?

Keywords

Main Subjects

Publisher: University of Tabriz       Copyright © The Authors   

   

 

This is an open access article distributed under the following Creative Commons license: Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)

References

  1.  

    1. ابن سعد، محمد، 1374، طبقات، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارت فرهنگ و اندیشه.
    2. ابن شبه نمیرى، عمر، 1380، تاریخ مدینه منوره، ترجمه حسین صابری، تهران: نشر مشعر.
    3. ابن هشام، محمد بن اسحاق، 1375، سیره النبویه، ترجمه سید هاشم رسولی، تهران: کتابچی.
    4. اصفهانی، ابوالفرج بن حسین، 1399، مقاتل الطالبین، ترجمه جواد فاضل، تهران: علمی.
    5. الویری، محسن، 1388، «فرا نقش هدایتگری و سیره اجتماعی فاطمه (س) درآمد روش شناسی»، شیعه شناسی، ش 28، صص 30 –
    6. بلاذرى، احمد بن یحیى، 1337، فتوح البلدان، ترجمه محمد توکل، تهران: نشر نقره.
    7. بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین (1)، 1361، دلائل النبوه، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: علمی و فرهنگی.
    8. بیهقى، على بن زید (2)، 1361، تاریخ بیهق، تهران: کتاب‌فروشی فروغی.
    9. ثقفی کوفی، ابواسحاق ابراهیم بن محمد، 1373، الغارات، ترجمع عزیز الله عطاردی، بی‌جا: عطارد.
    10. حسینی شاهرودی، محمد، 1377، فاطمه حامی ولایت، قم: شجره طوبی.
    11. حیدر، سید اعجاز، 1400، «بررسی تحلیلی گزاره های مربوط به دیدگاه «نارضایتی» حضرت فاطمه زهرا (س) نسبت به خلفا (شیخین در منابع اهل‌سنت تا قرن 7» پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی‌ارشد رشته تاریخ اهل‌بیت (ع)، جامع آموزش عالی امام خمینی (ره) جامعه المصطفی.
    12. دینوری، ابن قتیبه، 1380، امامت و سیاست، سید ناصر طباطبایی، تهران: ققنوس.
    13. رشاد، علی‌اکبر، 1401، دانشنامه فاطمی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    14. رضوی، عبد الهادی، 1384، «مواضع سیاسی حضرت زهرا (س) در دفاع از ولایت»، پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی‌ارشد رشته فقه و معارف اسلامی، مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی مرکز جهانی علوم اسلامی.
    15. زواری، سید حسین، 1390، زندگی نامه حضرت فاطمه (ع) از منظر شیعه و اهل سنت، قم: رسالت.
    16. سبحانی تبریزی، جعفر، 1328، یاس در آتش؛ شهادت فاطمه زهرا (ع) در آینه اسناد تاریخی اهل سنت، ترجمه ابوالحسن عمرانی، قم: موسسه امام صادق (ع).
    17. شهیدی، سید جعفر، 1386، زندگانی فاطمه زهرا (ع)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    18. طبری، محمد بن جریر، 1375، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
    19. علیزاده، عمران، 1377، دفاع از حریم حق، بی‌جا: رسالت.
    20. قطبی، هادی، 1390، بانوی بی نشان، بی‌جا: بهار دل‌ها.
    21. قمى، حسن بن محمد، 1361، تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی بن عبدالملک قمی، تحقیق سید جلال‌الدین تهرانی، تهران: توس.
    22. کاظم الشحمانی، احمد جواد، 1399، «حضرت فاطمه زهرا در آثار مستشرقان»، پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی‌ارشد رشته تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
    23. گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک، 1363، تاریخ گردیزی، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
    24. عالمی, خدیجه. (1403). امکان‌سنجی سیره حضرت فاطمه (س) در ورود به ادبیات داستانی. تاریخ فرهنگ ایران. 1(2): 70-55. DOI: 10.22034/ihc.2024.19226
    25. صفوی, حلیمه و عزیزیان, مریم. (1403). بازنمایی حیات حضرت زهرا (س) در روایت سیره نگاران شیعی در قرن ششم و هفتم هجری (مطالعه موردی: روایت محمد بن حسین رازی در کتاب نزهة الکرام). تاریخ فرهنگ ایران 1(2): 204-188. DOI: 10.22034/ihc.2025.19257
    26. مزاحم منقری، نصر، 1370، وقعه صفین، ترجمه پرویز اتابکی، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
    27. مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین، 1365، التنبه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.
    28. مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین، 1374، مروج‌الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.
    29. مقدسی، محمد بن احمد، 1361، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، ترجمه علینقی منزوی، تهران: شرکت مولفان و مترجمان.
    30. مقدسی، مطهر بن طاهر، 1374، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه.
    31. موسوی، فاطمه، 1389، «بررسی سیر تاریخی نگاه مورخان اهل سنت به حضرت فاطمه (س) از آغاز تا قرن هفتم هجری»، پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی‌ارشد تاریخ اسلام، دانشکده علوم سیاسی،اجتماعی، تاریخ و مدرسی معارف اسلامی دانشگاه باقر العلوم (ع).
    32. مهوش منصف، سعید، 1399، «تأثیر منزلت و شخصیت حضرت فاطمه (س) در حیات فرهنگی و تمدنی مسلمانان تا بایان قرن پنجم»، رساله جهت دریافت درجه دکتری، دانشکده فلسفه و اخلاق دانشگاه باقرالعلوم (ع).
    33. واقدی، محمد بن عمر، 1369، مغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر دانشگاهی.
    34. هاشمی حسینی، مهدی، 1380، فاطمه زهرا (س) در کلام اهل سنت، قم: حر.
    35. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب ابن واضح، 1371، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.
    36. یوسفی, زهرا و نجفیان رضوی, لیلا. (1403). کتاب امالی؛ بازنمایی جایگاه و شخصیت حضرت زهرا (س) در منظومۀ فکری شیخ طوسی. تاریخ فرهنگ ایران 1(1): 124-111. DOI: 10.22034/ihc.2024.19229

     

    منابع عربی

    1. ابن حزم، ابومحمد علی، 1983، جمهره انساب العرب، تحقیق لجنه من العلما، بیروت: دارالکتب.
    2. ابن عبدالبر، ابو عمر یوسف، 1992، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق علی‌محمد البجاوی، بیروت: دارالجیل.
    3. ابن قتیبه، ابومحمد عبدالله بن مسلم، 1992، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قاهره: الهیه المصریه العامه للکتاب.
    4. بخاری الجعفی، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل، 1987، صحیح‌البخاری، بیروت: دار ابن کثیر.
    5. بلاذری، احمد بن یحیى، 1996، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت: دارالفکر.
    6. خلیفه بن خیاط، ابو عمر، 1995، تاریخ خلیفه بن خیاط، تحقیق فواز، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    7. واقدی، محمد بن عمر، 1990، الرده، تحقیق یحیی الجبوری، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
Iranian History of Culture
Volume 2, Issue 1
Spring & Summer
March 2025
Pages 1-14

Files

History

  • Receive Date: 09 July 2024
  • Revise Date: 14 August 2024
  • Accept Date: 31 August 2024
  • Publish Date: 21 March 2025

Share

How to cite

Statistics